Ung thư dạ dày (UTDD) là một bệnh ung thư phổ biến nhất trên thế giới, Theo Globocan (tổ chức y tế thế giới WHO) năm 2022 tỷ lệ mắc ung thư dạ dày đứng thứ 5 sau ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng và ung thư tiền liệt tuyến; tỷ lệ tử vong ung thư dạ dày cũng đứng thứ 5 sau ung thư phổi, ung thư đại tràng, ung thư gan và ung thư vú. Và đây là một ung thư rất hay gặp ở đường tiêu hoá chỉ đứng thứ 2 sau ung thư đại tràng.

Tại Việt Nam ung thư dạ dày đứng thứ 5 với tỷ lệ 16 277 (9.0%) sau ung thư vú, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư đại tràng. Tỷ lệ nam giới cao hơn nữ giới 10,6 % so với 7,3%. Tỷ lệ mắc UTDD trong 100.000 dân là 13,4%, còn tỷ lệ tử vong chiếm 10,9% trong tổng số 100.000 dân.

Hình 1: Hình ảnh ung thư dạ dày

Vậy đâu là dấu hiệu nhận biết ung thư dạ dày ?

Giai đoạn sớm: các triệu chứng thường nghèo nàn, người bệnh thường có các triệu chứng như:

-         Chán ăn, đầy bụng khó tiêu, buồn nôn và các triệu chứng này không cải thiện hoặc không hết khi điều trị bằng các biện pháp thông thường.

-         Thiếu máu thường là thiếu máu mãn tính có thể kèm theo đi ngoài phân đen hoặc nôn ra máu

-         Suy nhược cơ thể, người mệt mỏi, gầy sút cân liên tục không rõ nguyên nhân.

Giai đoạn tiến triển: các triệu chứng lâm sàng chính thường gặp như

-         Đầy hơi, ậm ạch, khó tiêu (gặp ở 85-100% bệnh nhân).

-         Đau thượng vị thoáng qua, có thể có hoặc không liên quan đến bữa ăn (gặp ở 75-85% bệnh nhân). Sau đó triệu chứng rõ ràng hơn như đau bụng liên tục và nhiều hơn, dùng các thuốc giảm đau không đỡ; sút cân chiếm tới 80-85%.

-         Nôn, buồn nôn ở giai đoạn này là dấu hiệu muộn do bị cản trở lưu thông dạ dày ruột vì u làm hẹp môn vị, tâm vị hoặc đoạn giữa dạ dày.

-         Có thể sờ thấy khối u vùng thượng vị, hạch thượng đòn.

-         Giai đoạn muộn có các biến chứng như: hẹp môn vị, tâm vị, thủng dạ dày do ung thư xâm lấn hoại tử gây viêm phúc mạc, xuất huyết tiêu hóa.

     Hình 2: Hình ảnh các yếu tố nguy cơ và triệu chứng ung thư dạ dày

      Khi có các dấu hiệu trên người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để để nội soi thực quản dạ dày. Hiện nay, kỹ thuật nội soi ống soi mềm kết hợp với sinh thiết là biện pháp quan trọng trong chẩn đoán UTDD. Nội soi cho biết vị trí và tính chất của khối u. Độ chính xác của nội soi trên 95% với những trường hợp ung thư tiến triển. Khi sinh thiết qua nội soi từ 6 đến 8 mảnh cho kết quả chẩn đoán đúng trên 95%.

                           Hình 3: Hình ảnh nội soi dạ dày

Cách dự phòng:

-    Đối với những người nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) thì việc điều trị vi khuẩn HP một cách triệt để rất quan trọng trong việc dự phòng ung thư dạ dày. Đây là vi khuẩn gây viêm niêm mạc dạ dày dẫn tới teo niêm mạc và dị sản ruột, loạn sản và cuối cùng là ung thư. Nhiễm H.pylori làm tăng nguy cơ UTDD lên gấp 6 lần.

-     Điều trị tốt các bệnh viêm loét dạ dày mạn tính, giúp giảm nguy cơ mắc UTDD.

-     Chế độ ăn uống lành mạnh: nhiều loại trái cây, đặc biệt là trái cây họ cam quýt (như cam, chanh và bưởi), rau củ nhiều màu sắc và ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế thịt đỏ và thịt chế biến, các thức ăn có hàm lượng nitrat cao như thịt cá ướp muối, thịt hun khói, dưa cà muối mặn, đồ uống có đường và thực phẩm chế biến sẵn, uống đủ nước từ 2- 2,5l/ngày

 -      Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư dạ dày. Do đó, đạt được và duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh.

 -      Tập thể dục thường xuyên cũng có thể giúp giảm nguy cơ ung thư dạ dày.

 -       Hút thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày (phần gần thực quản nhất). Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư khác. Vì vậy bạn không nên hút thuốc lá, nếu đang hút nên học cách bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt.

 -   Đi khám tầm soát thường xuyên nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao như: có tiền sử viêm loét dạ dày mạn tính, gia đình có người bị ung thư dạ dày, polyp dạ dày, phẫu thuật cắt dạ dày, nhiễm HP dai dẳng,...

     Bệnh viện Ung bướu Thanh Hoá tự hào là đơn vị hàng đầu về điều trị các bệnh ung bướu của tỉnh Thanh Hoá. Với đầy đủ các trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ nhân viên y tế chuyên môn sâu là địa chỉ uy tín và đáng tin cậy mang đến sự hài lòng cho người bệnh. Chúng tôi luôn sẵn sàng phục vụ người bệnh.

Tài liệu tham khảo:

1.      Hướng dẫn chẩn đoán ung thư dạ dày của bộ y tế năm 2020.

2.      Sung, H.; Ferlay, J.; Siegel, R. L.; Laversanne, M.; Soerjomataram, I.; Jemal, A.; Bray, F. Global Cancer Statistics 2020: GLOBOCAN Estimates of Incidence and Mortality Worldwide for 36 Cancers in 185 Countries. CA. Cancer J. Clin. 2021, 71 (3), 209-249. https://doi.org/10.3322/caac.21660.

             3. Stomach Cancer: Causes, Risk Factors, and Prevention. https://www.cancer.org/cancer/types/stomach-cancer/causes-risks-prevention.html (accessed 2025-08-13).

             4. Uptodate. https://taikhoanyduoc.com/tra-cuu/detail/16858 (accessed 2025-08-11).

             5. Cover, T. L. Helicobacter Pylori Diversity and Gastric Cancer Risk. mBio 2016, 7 (1), 10.1128/mbio.01869-15. https://doi.org/10.1128/mbio.01869-15.

                                                                             

                                                                                                                                                                                                                                                                                                               ThS.BS. Nguyễn Thị Trang